Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι!

Η κόρη μας από μικρή ηλικία κοίταζε επίμονα ανθρώπους που είχαν κάτι διαφορετικό από το συνηθισμένο (αν μπορώ να το πω έτσι), όπως π.χ. φίλους -και μη- χωρίς μαλλιά, ανθρώπους με αναπηρία (που τυχόν συναντούσαμε στο δρόμο), ανθρώπους με σκουρόχρωμο δέρμα κ.τ.λ.
Μου έκανε εντύπωση πως τους ξεχώριζε και φυσικά η επιμονή με την οποία τους κοιτούσε...και  κάποιες φορές αισθανόμουν και άβολα γιατί δεν ήθελα όλοι αυτοί να νιώθουν άσχημα κάτω από το αδιάκριτο βλέμα της μικρής!
Λόγω της ηλικίας της (κατά την οποία δεν κάνει ακόμα ερωτήσεις του τύπου ''γιατί αυτός δεν έχει μαλλιά;'' κ.τ.λ. - για την ακρίβεια δεν είμαι καν σίγουρη τι σκέφτεται σε τέτοιες περιπτώσεις) δε μπορώ να της εξηγήσω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, ξεχωριστοί!
Είναι, όμως, πολύ σημαντικό να μαθαίνουμε στα παιδιά μας ότι ο καθένας είναι διαφορετικός και πρέπει πάντα να σεβόμαστε τον άλλο όπως είναι, χωρίς να τον φοβόμαστε, χλευάζουμε, μισούμε.
Κι ενώ τα παιδιά δε χρειάζεται να διδαχτούν ώστε να παρατηρούν διαφορές, αφού η ικανότητα αναγνώρισης διαφορών προκύπτει φυσικά (ως μέρος της φυσιολογικής πνευματικής αναπτυξης ενός παιδιού), δεν ισχύει το ίδιο και για την ικανότητα για φόβο, καχυποψία ή γελιοποίηση των άλλων. Τα παιδιά είναι πολύ δεκτικά στις διαφορές...το μίσος το διδάσκονται και δυστυχώς μαθαίνουν γρήγορα!
Η βάση της στάσης τους προς εκείνους που είναι διαφορετικοί τίθεται συνήθως μέχρι την ηλικία των πέντε ετών και η στάση αυτή παγιώνεται - συχνά για όλη τους τη ζωή- στην ηλικία των εννέα ετών.
Για να μάθετε το παιδί σας να μην έχει προκαταλήψεις και να' χει όσο το δυνατόν περισσότερη ανοχή θα πρέπει να αρχίσετε από πολύ μικρή ηλικία (περίπου στα δύο έτη).
Κάποιες προτάσεις που θα σας βοηθήσουν στην εκμάθηση αυτή είναι οι εξής:

  • Βασική αρχή είναι να έχει το παιδί σας αυτοεκτίμηση. Όταν αισθάνεται κανείς καλά με τον εαυτό του μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται καλά και με τους άλλους. Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο πιθανό να υποτιμούν τους άλλους.
  • Συνδέστε το παιδί σας με τις ρίζες του. Είναι σημαντικό κανείς να αισθάνεται άνετα και δεμένος με την προσωπική του κληρονομιά (οικογενειακή, εθνική, θρησκευτική και/ ή φυλετική).
  • Ικανοποιείτε τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού σας. Τα παιδιά με έλλειμα αγάπης, προσοχής ή φροντίδας μπορεί να γίνουν εχθρικά προς τους άλλους, ειδικά εάν βρεθούν σε κατάσταση στρες.
  • Αποδεχτείτε το παιδί σας ακριβώς όπως είναι. Με τα ελαττώματά του, τις όποιες διαφορές του απ' τους άλλους. Έτσι, έχει περισσότερες πιθανότητες να αποδέχεται και κείνο τους άλλους όπως είναι.
  • Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει συμπόνοια προς τους συνανθρώπους του. Ένα παιδί που μπορεί να νιώσει αισθήματα για τους άλλους θα έχει λιγότερες πιθανότητες να κάνει κάτι που θα πληγώσει, τουλάχιστον συνειδητά.
  • Εκθέτετε το μικρό σας σε διαφορές. Τα παιδιά που, από νεαρή ηλικία, βλέπουν πολλούς τύπους ανθρώπων με πολλές διαφορετικές προελεύσεις ως μέρος της ζωής τους, έχουν περισσότερες πιθανότητες να νιώθουν άνετα με τις διαφορές, αντί να τις βλέπουν με καχυποψία και να αισθάνονται ότι απειλούνται από αυτές.
  • Συζητάτε τις διαφορές. Η έκθεση σε πολλούς διαφορετικούς τύπους ανθρώπων είναι σημαντική, αλλά δεν αρκεί. Όσο μεγαλώνει το μικρό σας, θα είναι χρήσιμο να μιλάτε για τις διαφορές που βλέπει. Όποτε ανακύπτει το θέμα, εξηγείτε ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός από τον άλλο και ότι δεν υπάρχουν δύο άνθρωποι που να είναι ακριβώς ίδιοι- μερικοί είναι κοντοί και άλλοι είναι ψηλοί, μερικοί έχουν γαλανά μάτια και άλλοι έχουν καστανά, μερικοί βαδίζουν και άλλοι μετακινούνται σε αναπηρική καρέκλα κ.ο.κ. Σημειώστε ότι και το μικρό σας φαίνεται "διαφορετικό'' στους άλλους. Εξηγήστε του, επίσης, ότι κατά πολλούς σημαντικούς τρόπους όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι: τρώμε, πίνουμε, αγαπάμε, εργαζόμαστε, παίζουμε, γελάμε, κλαίμε.
  • Εξυμνείτε τις διαφορές. Ενώ είναι πολύ σημαντικό να διδάξετε σε ένα παιδί ότι οι επιφανειακές διαφορές δεν παίζουν ρόλο, είναι επίσης σημαντικό να διδάξετε σε ένα παιδί και να εκτιμά τις διαφορές. Εξηγήστε ότι ο κόσμος είναι όμορφος όχι μόνο γιατί έχει πολλά διαφορετικά είδη λουλουδιών αλλά και γιατί έχει πολλούς διαφορετικούς τύπους ανθρώπων.
  • Εξυμνείτε και τις ομοιότητες. Δείξτε στο μικρό σας ότι όσο κι αν μπορεί να διαφέρουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, είναι ίδιοι κατά πολλούς τρόπους. Ότι ενώ ένα παιδί πηγαίνει στη συναγωγή, αντί για την εκκλησία και οι δύο προσεύχονται, ότι ενώ το παιδί στον παιδικό δεν ακούει, του αρέσει να ζωγραφίζει ακριβώς όπως και στο μικρό σας κ.ο.κ.
  • Απαντάτε στις ερωτήσεις για τις διαφορές. Μη αφήνετε την αμηχανία να σας εμποδίζει να απαντάτε σε ερωτήσεις που μπορεί να θέτει το μικρό σας σχετικά με τις διαφορές που παρτηρεί στους ανθρώπους, όπως π.χ. : ''Γιατί είναι ο Αντρέας μαύρος;'' ή ''Γιατί ο μπαμπάς του Γιώργου περπατάει με μπαστούνι;''. Η αλλαγή θέματος (αποφυγή της απάντησης) μπορεί να οδηγήσει το παιδί σας να πιστέψει ότι υπάρχει κάτι κακό στη διαφορά που φέρνει τους ανθρώπους σε δύσκολη θέση. Δίνετε πάντα μια απλή αλλά πλήρη απάντηση... ''ο Αντρέας είναι μαύρος όπως είναι και οι γονείς του και τ' αδέρφια του'', ''Ο μπαμπάς του Γιώργου περπατάει με μπαστούνι γιατί έχει αδύναμο πόδι και αυτό τον βοηθά να περπατά καλύτερα''. Αν δεν ξέρετε τι να απαντήσετε πείτε το με ειλικρίνεια στο παιδί σας και έπειτα ψάξτε την απάντηση για να τη δώσετε στο παιδί σας.
  • Αποφεύγετε τα στερεότυπα. Αν γενικεύετε διάφορες θέσεις σχετικά με φυλετικές ή εθνικές ομάδες, ακόμα και αν οι γενικεύσεις δεν είναι αρνητικές (π.χ. ''οι μαύροι παίζουν καλό μπάσκετ''), κινδυνεύετε να περάσετε στο παιδί σας το μήνυμα ότι μπορούμε να κατατάσσουμε  τους ανθρώπους  σε κατηγορίες με βάση το τι είναι ως ομάδα- αντί για το ποιοι είναι ως άτομα.
  • Αν ακούσετε με το μικρός σας άσχημες κουβέντες για φυλετικά ή θρησκευτικά θέματα, πείτε ήρεμα ''Μερικοί άνθρωποι μιλούν έτσι, αλλά δεν είναι σωστό και μπορεί να πληγώσουν τα αισθήματα των άλλων''. Αν πιάσετε το μικρό σας να επαναλαμβάνει ένα μειωτικό σχόλιο που έχει ακούσει , δεν πρέπει να αντιδράσετε υπερβολικά, αλλά ούτε και να το αγνοήσετε. Εξηγήστε του και πάλι ότι  αυτού του είδους τα λόγια  είναι άσχημα και μπορεί α πληγώσουν τους άλλους.
  • Τέλος, ελέγξτε τις δικές σας προκαταλήψεις. Δεν αρκεί να κηρύσσετε την ανοχή- πρέπει και να την εξασκείτε! Εξετάστε τις στάσεις σας (κανένας δεν είναι απόλυτα απαλλαγμένος από προκαταλήψεις) και τη συμπεριφορά σας και κάντε αλλαγές όπου βρείτε περιθώρια βελτίωσης!


(Πηγή:  ''Τι να περιμένεις τα πρώτα χρόνια του παιδιού σου (2ος & 3ος χρόνος)'')

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου